|
Fundacja BIEDA przedstawia Państwu program aktywnego zwalczania bezrobocia pn. WSPÓLNY INTERES. Jest to program wypełniający lukę w edukacji osób dzisiaj pozostających bez pracy, jak również tych, którzy takowymi staną się w najbliższym czasie. Największym problem dzisiejszego bezrobotnego chcącego stworzyć sobie miejsce pracy, jest niewiedza na temat funkcjonowania podmiotów gospodarczych na rynku, zachowania się na nim i umiejętnego korzystania z warunków, jakie stwarza Państwo. Jest na dzisiaj bardzo dużo narzędzi i instrumentów pozwalających tworzyć warunki do samozatrudniania. Niestety jest to wszystko nieczytelne, niezrozumiałe i stresujące dla tych osób. Do tego lęk przed samodzielnością, strach przed jutrem powoduje, że stają się oni bezradni, zagubieni i pozostawieni sami sobie. Jest wśród tych osób grupa, która poradzi sobie w tym gąszczu problemów i sama uruchomi działalność gospodarczą lub pozyska pracę. To są te najbardziej ambitne jednostki, które nie będą adresatami tego programu. Do pozostałych, tych chcących się aktywizować, kierowany jest właśnie ten program. Są na rynku pracy instytucje powołane do walki z bezrobociem, m.in. Urzędy Pracy, które starają się pomóc bezrobotnemu by mógł pozyskać samodzielnie pracę bądź sprowokować go do podjęcia działalności gospodarczej na własny rachunek Są inkubatory przedsiębiorczości, ale już tylko dla tych z kolei, którzy zdecydowali się na własną działalność, brakuje przedsiębiorców i tworzonych przez nich miejsc pracy. I jest pustka-przepaść, która powoduje, że bezrobocie rośnie. Tą pustkę, jako brakujące ogniwo w aktywizacji bezrobotnych ma właśnie wypełnić ten program. Pomiędzy Urzędy Pracy, dostarczające wiedzy, informacji i pomocy dla zarejestrowanych w nich bezrobotnych, a samodzielne podmioty gospodarcze wkomponowano organizacje pozarządowe, które jako pracodawcy będą wspomagały zatrudnianie bezrobotnych. Organizacje te to m.in.: Stowarzyszenie Bezrobotna Inicjatywa Ekonomiczna Dla Aktywnych BIEDA, Fundacja BIEDA i Towarzystwo Samopomocy BIEDA będące jednocześnie realizatorami tego programu. Celem tego programu jest wykreowanie samodzielnego podmiotu gospodarczego, samozatrudnienie się oraz stworzenie miejsc pracy dla innych. Aby osiągnąć ten cel, dzisiejszy bezrobotny - adresat programu musi chcieć być aktywnym, musi chcieć poddać się określonej procedurze edukacji obywatelskiej i gospodarczej. Autorzy programu stworzyli taką właśnie formułę prawno-organizacyjną mającą tę rolę wypełniać. Przygotowano dla potrzeb programu “Zintegrowany system aktywizacji społecznej, obywatelskiej, zawodowej i gospodarczej” wyodrębniając dwa podstawowe moduły tego systemu. Moduł ZATRUDNIENIE SOCJALNE dla potrzebujących pomocy i wsparcia oraz moduł WSPÓLNY INTERES dla aktywnych. Elementami programu są komponenty-projekty realizujące poszczególne etapy edukacji społecznej, obywatelskiej, zawodowej i gospodarczej przyjaźnie zorientowane na adresatów programu i realizujące swoje cele poprzez szczegółowe projekty celowe. Moduły te mogą być wdrażane każdy osobno lub jako najbardziej pożądany ze względów efektywności programu - razem. W ramach pierwszego komponentu KUŹNIE OBYWATELSKIE realizowany będzie projekt KOWAL, który jest pierwszym etapem aktywizacji adresatów programu. To w ramach tego projektu możliwym będzie skupienie wokół idei programu wszystkich chętnych chcących skorzystać z takiej formuły tworzenia sobie miejsca pracy. To tutaj w Kuźniach Obywatelskich dostępnych docelowo w całym kraju na każdym szczeblu podziału administracyjnego, będzie realizowana edukacja zarówno obywatelska, społeczna, zawodowa jak i gospodarcza. Adresaci programu będą mogli zacząć realizować własne pomysły, marzenia dotyczące własnej wizji działalności statutowej bądź gospodarczej. Na początek, jako wolontariusze, później dla tych pomysłów, które będą najbardziej efektywne zostaną przygotowywane przez samych zainteresowanych przy współpracy z realizatorami projekty celowe. Zostaną pozyskane na realizacje takiego projektu środki finansowe, potrzebne materiały, maszyny i urządzenia, lokale bądź nieruchomości i już w następnym komponencie BANKU POMYSŁÓW I PRZEDSIĘBIORCZOŚCI w ramach projektu KLASTER będzie realizowane zatrudnienie i to zarówno w oparciu o umowę o pracę jak umowę cywilno-prawną. Jest to tylko kolejny etap w drodze do własnej firmy. Tutaj w ramach tego komponentu wcześniejszy bezrobotny lub pozostający bez pracy, adresat programu, na etapie Kuźni Obywatelskich wolontariusz, staje się pracownikiem realizującym własny projekt w ramach swoistego “przedsiębiorstwa społecznego” edukując się w 271 działalnościach produkcyjnych, handlowych, usługowych i statutowych. W ramach tego komponentu realizowane będzie również zatrudnienie socjalne w tzw. Centrach Integracji Społecznej, bądź w Klubach Integracji Społecznej. Projekt ten będzie mógł być wspieranym przez sponsorów, donatorów, darczyńców. Towarzystwo Samopomocy BIEDA ma być dla nich pracodawcą, zakładem pracy, ale nie na stałe. To tylko etap do dalszej edukacji. Dla najbardziej aktywnych i ambitnych jest przygotowany następny komponent pn. MENNICA BIZNESU z projektem OSTROGA, którego zadaniem jest edukacja już gospodarcza w podmiotach gospodarczych spółkach prawa handlowego /spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością/. Przedsmak wolności gospodarczej, ale ciągle opartej na formule zatrudnienia. Tutaj już nie ma miejsca na pomoc, darowizny, dotacje czy też subwencje. Tutaj nie pisze się projektów tutaj opracowuje się biznesplany, tutaj partnerem finansowym będą banki. Weryfikatorem zachowań tych podmiotów będzie rynek. Możliwość “wyżycia się” gospodarczego na wolnym rynku, realizowanie wiedzy z zakresu przedsiębiorczości, walka z konkurencją to jest właśnie to, w czym edukować będzie się adresat programu. Stąd już tylko krok do upragnionej własnej firmy, do osiągnięcia celu, do początku realizacji marzeń i planów adresatów programu. Ci spośród zatrudnionych pracowników, którzy stwierdzą, że już mogą samodzielnie funkcjonować na rynku będą zakładać własne firmy i korzystać z wiedzy i doświadczeń zdobytych podczas uczestnictwa w programie WSPÓLNY INTERES. Autorzy programu nazwali ten etap jako komponent KLUB AMBITNYCH a projekt, który będzie to realizował nazywa się PREMIUM. Pochodną od tego projektu będzie projekt FORUM realizowany w ramach komponentu PLATFORMA WSPÓŁPRACY stanowiącej o instytucjonalizacji integracji gospodarczej uczestników /adresatów/ programu WSPÓLNY INTERES. Tutaj już, jako MiŚP będą się zrzeszać i artykułować swoje problemy, dyskutować i wpływać na przyszły kształt swojej firmy w kraju, jak i w Unii Europejskiej. Program nie pozostaje obojętny w stosunku do osób wykluczonych społecznie czy tez zagrożonych wykluczeniem społecznym. To dla nich przewidziano w programie projekty mające doprowadzić do uniezależnienia się społecznego i ekonomicznego. To dla tej grupy adresatów przygotowano w ramach komponentu ZATRUDNIENIE SOCJALNE projekt CIS. By to wszystko mogło być zrealizowane, a autorzy programu są co do tego przekonani, potrzeba szerokiego partnerstwa na rzecz zatrudnienia, wszystkich tych, którym na sercach leży problem bezrobocia. Przede wszystkim: elit politycznych, władz administracyjnych, instytucji, ale również przedsiębiorców, samorządów, naukowców, autorytetów moralnych, organizacji pozarządowych, lokalnych społeczności, mediów. Program ten potrzebuje również poparcia przez kraje członkowskie Unii Europejskiej oraz jej władz. Mamy nadzieję, że i czytający ten tekst takim partnerem się stanie.
Schemat
Współczesne standardy ustrojowe i zmiany zachodzące w związku z wstąpieniem Polski do Unii Europejskiej wyznaczają polityce społecznej państwa, a w zakresie zwalczania zjawiska bezrobocia szczególną, nową rolę. W odchodzeniu państwa od klasycznej opiekuńczości, rodzącej między innymi postawy bierne i roszczeniowe bezrobotnych, państwo powinno tak formułować i realizować swoje funkcje socjalne, aby zapewniając bezrobotnym ich prawa socjalne, kształtować jednocześnie zapotrzebowanie na obywatelską aktywność i przedsiębiorczość. Zachowując zasady pomocniczości państwa w realizacji tych celów ważną rolę odgrywać będą organizacje pozarządowe, jako ważne podmioty współtworzące społeczeństwo obywatelskie. Na dzień dzisiejszy w Polsce zatrudnionych jest w organizacjach pozarządowych 1,5% ludności zawodowo czynnej tj. około 100.000 pracowników w różnych sferach życia społecznego i publicznego. Istnieje realna szansa przy realizacji tego programu zatrudnić dodatkowe rzesze bezrobotnych. Organizacje pozarządowe mogą stanowić wymierną siłę ekonomiczną, mogącą z zdecydowany sposób zaznaczyć swój udział w gospodarce i zwiększyć tym samym udział w całkowitym zatrudnieniu nawet do 5% ogólnego zatrudnienia pozarolniczego, a z wolontariuszami nawet do 10%. By to osiągnąć państwo musi zrzec się dominującej roli podmiotu realizującego pomoc społeczną, w tym walkę z bezrobociem na rzecz przerzucania części zadań publicznych na organizacje pozarządowe. Program WSPÓLNY INTERES jest programem unikatowym w skali kraju, mogącym te zadania realizować. Koncentrować będzie się on na nowych, innowacyjnych instrumentach / projektach-komponentach programów / kierowanych do bezrobotnych rozwijających zdolność do bycia zatrudnionym i utrzymywania zatrudnienia, jak i rozwijających ich przedsiębiorczość, kreatywność, mających na celu ich aktywizację. Jego innowacyjność polegać będzie na wdrażaniu rozwiązań nowatorskich nie mających odpowiednika nie tylko w kraju, ale również w Europie i na świecie. Łączy on w sobie zadania związane z opieką społeczną, edukacją oraz przedsiębiorczością w oparciu o współpracę pomiędzy organizacjami pozarządowymi, administracją publiczną i samorządową, podmiotami gospodarczymi i instytucjami odpowiedzialnymi za łagodzenie skutków bezrobocia tworząc swoistą promocję Partnerstwa Dla Rozwoju. Realizacja tego programu odbywać się będzie na wielu płaszczyznach i wielokierunkowo. Obok wiodącej roli realizatorów programu we wdrażaniu niniejszych założeń programowych, realizowane będą działania aktywizujące lokalne środowiska poprzez projekty do nich kierowane. Zadaniem tego programu jest również niedopuszczenie do marginalizacji życia osób bezrobotnych, doprowadzenia do uniezależnienia społecznego i ekonomicznego osób zagrożonych lub dotkniętych wykluczeniem społecznym, znajdujących się w szczególnie trudnej sytuacji życiowej, które bez udzielenia im pomocy własnym staraniem nie są w stanie zaspokajać swoich podstawowych potrzeb życiowych, zwłaszcza z powodu dyskryminowania ich w dostępie do rynku pracy. Przyjęte założenia do programu nie dyskryminują żadnej grupy społecznej chcącej aktywnie uczestniczyć w programie. Jest otwarty przyjaźnie dla: niepełnosprawnych, młodzież, osoby starsze / w wieku produkcyjnym/, osoby z grup szczególnego ryzyka i wszystkich tych którzy będą chcieli skorzystać z programu. Zorientowany on jest na równe szanse kobiet i mężczyzn gwarantując im równy dostęp do wszystkich działań, tworzonych miejsc pracy i innych korzyści płynących z realizacji tego programu. Program skierowany jest do bezrobotnych ze wsi, miast i miasteczek całej Polski. Na obszarach wiejskich program zakłada ograniczenie bezrobocia ludności wiejskiej, poprawę dochodów tej grupy społecznej podejmowanie działań towarzyszących na rzecz tworzenie nowych miejsc pracy i samozatrudnienia. Program WSPÓLNY INTERES realizowany na obszarach wiejskich ma ze sobą kojarzyć cele produkcyjno – handlowo – usługowe, ekonomiczne, społeczne i środowiskowe przyczyniając się do zapewnienia ich mieszkańcom równości szans na rynku pracy. Ma spowodować wzrost innowacyjności i rozwoju przedsiębiorczości oraz zdolności adaptacyjnych dla powstających tam w przyszłości podmiotów gospodarczych będących wynikiem dywersyfikacji działalności rolniczej. Realizacja zadań zawartych w niniejszym programie wymagać będzie określonych nakładów finansowych. W części służyć temu będą skromne dochody osobiste adresatów programu, realizatorów oraz partnerów programu. Szczególna tutaj będzie rola środków z budżetu państwa i samorządów terytorialnych, które to środki powinny wspierać adresatów, by pobudzać i wyzwalać w nich również solidaryzm i aktywność obywatelską. Znaczącą role powinny odegrać środki z funduszy strukturalnych Unii Europejskiej. Organizacje pozarządowe wchodzące w skład Struktury Bezrobotna Inicjatywa Ekonomiczna Dla Aktywnych dołożą wszelkich starań aby zrealizować program w całości, aby tym samym dołożyć swój skromny wkład w aktywizację bezrobotnych i zmniejszenia bezrobocia oraz przygotować dzisiejszych bezrobotnych do wstąpienia do Unii Europejskiej. Będą one również dążyły do wykorzystania przy realizacji tego programu wolontariuszy, działającym tym samym na rzecz instytucji wolontariatu. Doświadczenia zdobyte w trakcie wdrażania programu WSPÓLNY INTERES pozwolą realizatorom programu lepiej przygotować się do efektywnego wykorzystywania w przyszłości zarówno środków publicznych, jak środków pomocowych pochodzących z Unii Europejskiej oraz tych środków, które będą pochodziły od darczyńców, donatorów i sponsorów.
Sytuacja na rynku pracy w Polsce ulega w ostatnich latach stałemu pogorszeniu. Wysokie i rosnące bezrobocie prawie 19% / według standardów UE 24%/ jest z jednej strony tragedią znacznej części społeczeństwa (ponad 3,3 mln osób), natomiast z drugiej strony staje się coraz większym problemem władz rządowych i samorządowych. Brak zdecydowanych i efektywnych działań w walce z bezrobociem, mały stopień realizacji istniejących programów w tym zakresie, w tym m.in.: Narodowej Strategii Wzrostu Zatrudnienia i Rozwoju Zasobów Ludzkich, zmniejszające się realne środki na aktywne formy walki z bezrobociem (200 zł na rok na 1 bezrobotnego), zmusza samorządy do rozwiązywania – w miarę możliwości - tego problemu na poziomie lokalnym. Wynika to z faktu, że wszelkie negatywne skutki – szczególnie długotrwałego bezrobocia (80% bezrobotnych pozbawionych jest zasiłku), takie jak ubóstwo, bezdomność i patologie społeczne są najbardziej odczuwalne na poziomie gmin i powiatów. Szacuje się, że co najmniej 1/3 społeczeństwa żyje poniżej minimum socjalnego. Problem jest tym poważniejszy, że dotyczy młodszej części społeczeństwa (blisko 80% bezrobotnych jest w wieku poniżej 44 lat) oraz ludności wiejskiej, która ma bardzo ograniczone możliwości zatrudnienia (45% bezrobotnych mieszka na wsi – 1,44 mln osób, bezrobocie utajone szacuje się w granicach 1,0-1,7 mln osób). Przewiduje się, że w wyniku tylko wyżu demograficznego i restrukturyzacji rolnictwa na rynek pracy wejdzie dodatkowo ok. 2,2-3,0 mln osób. Faktyczna liczba będzie z pewnością wyższa o osoby zwalniane z dużych przedsiębiorstw w wyniku prowadzonej restrukturyzacji (m.in. kopalnie, hutnictwo, PKP, oświata ). Przewiduje się, że przy obecnym tempie wzrostu gospodarczego i braku radykalnych działań zmniejszających bezrobocie, stopa bezrobocia może dojść nawet do 25%. Dopiero po 2010 roku - w związku z wejściem w wiek emerytalny wyżu powojennego - następować będzie powolny spadek osób w wieku produkcyjnym. Występować jednak wtedy będzie rosnące obciążenie budżetu państwa wydatkami na emerytury, i żeby sprostać tym potrzebom, w dobrej kondycji powinny być zarówno finanse publiczne i gospodarka, która ma ścisły z nimi związek. Program WSPÓLNY INTERES ma za zadanie wdrażanie działań mających na celu tworzenie miejsc pracy w powiązaniu z podejmowaniem zatrudnienia przez bezrobotnych z terenu całego kraju. Jest programem długofalowym – ustawicznym obejmującym swoim zasięgiem wszystkie województwa. Podstawą do realizacji programu są zapisy zawarte w ustawie z dnia 14 grudnia 1994 r. o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu, ustawie z dnia 29 listopada 1990 r. o pomocy społecznej, ustawie z dnia 27 stycznia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych oraz projektowanej ustawie o zatrudnieniu socjalnym mającej obowiązywać od 2003 roku. Opiera się on również na założeniach do projektowanej ustawy o pożytku publicznym i wolontaraicie. Program powstał w oparciu o dokumenty pn. “Narodowa Strategia Wzrostu Zatrudnienia i Rozwoju Zasobów Ludzkich na lata 2002 –2006”,w tym “Wstępny Narodowy Plan Rozwoju na lata 2001-2003”, “Pakt Dla Rolnictwa i Obszarów Wiejskich”, “Narodowa Strategia Rozwoju Regionalnego” oraz “Narodowa Strategia Rozwoju Obszarów Wiejskich” wraz z dokumentem pn. “Spójna Polityka Strukturalna Rozwoju Obszarów Wiejskich i Rolnictwa”. Ponadto program uwzględnia założenia do programu rządowego “Przedsiębiorczość – Rozwój - Praca”. Jest on spójny z “Narodową Strategią Zatrudnienia”. Program WSPÓLNY INTERES ma na celu złagodzenie niekorzystnych skutków dotyczących polskiego rynku pracy zarówno w kontekście procesów akcesyjnych związanych z wstąpieniem Polski do Unii Europejskiej zgodnie z Narodowym Programem Przygotowań do Członkostwa w Unii Europejskiej, jak i jej późniejszym w niej uczestnictwem. Program ten jest zgodny z Europejską Strategią Zatrudnienia /The Employment Guidelines /. Konstrukcja niniejszego programu oparta jest również na programach Unii Europejskiej p.n. Wspólnotowe Systemy Wsparcia /CSF- Community Support Framework/ oraz opiera swoje założenia finansowe na Europejskim Funduszu Socjalnym / ESF- European Socjal Fund / a w szczególności na realizacji zadań zawartych w Osi nr 3. Ponadto przewidziano możliwość finansowania programu z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego / ERDF - European Regional Development Fund / oraz Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej / AEGGF -European Agriculture Guidance and Guarantes Fund /. Istnieje również możliwość ubiegania się w ramach poszczególnych projektów o sfinansowanie ich ze środków Inicjatyw Wspólnotowych Unii Europejskiej w ramach programów LEADER,INTERREG i EQUEL. Program jest on zgodny z polityką rządu w dziedzinie zatrudnienia i rozwoju zasobów ludzkich Bezpośrednie cele niniejszego programu są spójne z celami, kierunkami i priorytetami Sektorowych Programów Operacyjnych i z Zintegrowanym Programem Operacyjnym Rozwoju Regionalnego. Każdy program wojewódzki, powiatowy lub projekt lokalny będzie spójny z dotychczas wypracowanymi programami i strategiami regionalnymi i lokalnymi., które określają ogólną
wizję rozwoju oraz podstawowe cele i kierunki na przyszłość. Dlatego też, cele Program jest również zgodny z rządowym projektem ustawy o działalności pożytku publicznego, a w szczególności jego zapisu dotyczącego instytucji wolontariatu. Wdrażany przez rząd, program PIERWSZA PRACA, jest zapowiedzią działań rządu mogących jedynie złagodzić problem bezrobocia. Z zapisów tego programu również będą korzystali realizatorzy programu, a “Elementarz Maturzysty” stanie się obowiązującym podręcznikiem w edukacji adresatów programu WSPÓLNY INTERES. Realizacja programu rozpocznie się po podpisaniu Ogólnopolskiego Porozumienia Dla Rozwoju pomiędzy wszystkimi partnerami programu ogólnopolskiego, wyrażającą syntetyczną deklarację intencji władz oraz wszystkich sił samorządowych, społecznych i gospodarczych, które chcą działać na rzecz walki z bezrobociem. Porozumienie to stanie się podstawą do podejmowania określonych działań realizacyjnych przez partnerów programu. Program został podzielony na segmenty w zależności od prowadzonych działalności, uwzględniające działalność społeczną, obywatelską, edukacyjną i gospodarczą w oparciu o współpracę z wieloma podmiotami gospodarczymi wspierającymi działalność gospodarczą realizatorów programu. Szczegółowa realizacja przedsięwzięć zarówno statutowych i gospodarczych tworzących nowe miejsca pracy w oparciu o programy, o których mowa w punktach 2.3.1- 2.3.4 w powiązaniu ze współpracą z samorządami, podmiotami gospodarczymi, donatorami i instytucjami odpowiedzialnymi za rozwiązywanie problemów związanych z bezrobociem. Projekty mają tworzyć jak najlepsze warunki lokalizacyjne oraz przychylny klimat dla powstawania nowych miejsc pracy i rozwoju przedsiębiorczości adresatów poszczególnych projektów. Istnieje również możliwość kompilacji różnych programów i projektów na obszarach innych niż podział administracyjny kraju.
Definicje pojęć Ilekroć w niniejszym dokumencie mowa jest o : Programie ogólnopolskim– oznacza to program WSPÓLNY INTERES program celowy ogólnopolski tworzący nowe miejsca pracy ,zatrudnianie bezrobotnych i ich aktywizowanie. Programie wojewódzkim- oznacza program realizowany w ramach jednego województwa Programie powiatowym - oznacza program realizowany w ramach jednego powiatu Programie lokalnym – oznacza program realizowany na obszarze innym niż podział administracyjny kraju Projekcie – oznacza przedsięwzięcie statutowe lub gospodarcze tworzące nowe miejsca pracy, identyfikującym postęp poszczególnych komponentów programu WSPÓLNY INTERES Komponent – oznacza projekt jako część programu WSPÓLNY INTERES o określonym wolumenie finansowym identyfikującym jego postęp Zarządzie miasta/gminy/powiatu/województwa – zarząd miasta /gminy /powiatu/ województwa odpowiedzialny za realizowanie uchwał Rad jednostek samorządu terytorialnego Rada miasta/gminy/powiatu/województwa – rada miasta /gminy /powiatu/ województwa podejmująca uchwały w zakresie partnerstwa w programie PUP/MUP - Powiatowe/Miejskie Urzędy Pracy - w zakresie doboru bezrobotnych kandydatów do pracy i współfinansowania w ramach prac interwencyjnych lub robót publicznych bądź staży absolwenckich w ramach programu rządowego “PIERWSZA PRACA” Towarzystwo BIEDA- Stowarzyszenie Towarzystwo Samopomocy BIEDA realizator programu-organizacja pozarządowa Stowarzyszenie BIEDA – Stowarzyszenie Bezrobotna Inicjatywa Ekonomiczna Dla Aktywnych BIEDA –realizator programu –organizacja pozarządowa Fundacja BIEDA – organizacja pozarządowa non profit realizująca program związany z inicjowaniem, organizowaniem i zatrudnieniem bezrobotnych Ministerstwo Edukacji Narodowej i Sportu – w zakresie nadzoru merytorycznego nad elementami programu związanego z edukacją –współfinansowanie programu Ministerstwo Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej – nadzorowanie oraz monitorowanie stanu realizacji programu– współfinansowanie programu, Ministerstwo Rolnictwa i Obszarów Wiejskich - w zakresie nadzoru merytorycznego nad elementami programu związanego z obszarami wiejskimi oraz współfinansowanie programu Ministerstwo Infrastruktury- w zakresie nadzoru merytorycznego nad elementami programu związanego z budownictwem socjalnym oraz współfinansowanie programu Agencja Restrukturyzacji i Modernizowania Rolnictwa – w zakresie współfinansowania programu na obszarach wiejskich PFRON- Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych - w zakresie współfinansowania programu, a dotyczący osób niepełnosprawnych Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa - w zakresie współfinansowania programu na obszarach wiejskich Fundusz Pracy – współfinansowanie programu Komitet Integracji Europejskiej – w zakresie wsparcia merytorycznego i finansowego Porozumienie Na rzecz Rozwoju – dokument wyrażający wolę współpracy przy wdrażaniu i realizacji poszczególnych programów prezentujący pogląd partnerów na cele programu Ewaluacja - monitorowanie i ocena, poprzez proces gromadzenia danych, o postępach realizacji programu, ocena wiarygodności osiągniętych celów oraz rekomendowania zmian jeśli okażą się konieczne Raport okresowy- raport realizatorów o poziomie realizacji programu Zespół Koordynacyjny- zespół utworzony dla każdego z programów w celu koordynacji, monitorowania i oceny postępu w realizacji programu Koordynator projektów- osoba odpowiedzialna wobec realizatorów za jego realizację Krajowy Koordynator Programu- osoba odpowiedzialna za koordynacje działań związanych z wdrażaniem programu Krajowy Sekretariat ds. Promocji Programu- wydzielony zespół organizacyjny mający za zadanie rozpowszechnianie idei programu
Cele programu
Cel generalny TWORZENIE MIEJSC PRACY, ZATRUDNIANIE BEZROBOTNYCH I ICH AKTYWIZOWANIE. Cele strategiczne
|
Readaptacja zawodowa i społeczna osób społecznie wykluczonych. Zakłada on objęcie tym programem tych spośród bezrobotnych i poszukujących pracy, którzy chcą aktywnie współuczestniczyć w realizacji tego programu, jak i tych bezrobotnych, którzy pomocy w ramach tego programu będą wymagali –dotyczy to w szczególności bezrobotnych osób niepełnosprawnych oraz osób zagrożonych lub dotkniętych wykluczeniem społecznym, znajdujących się w szczególnie trudnej sytuacji życiowej, które bez udzielenia im pomocy własnym staraniem nie są w stanie zaspokajać swoich podstawowych potrzeb życiowych, zwłaszcza z powodu dyskryminowania ich w dostępie do rynku pracy.
Program jest elementem polityki społecznej, gospodarczej i edukacyjnej, jest też wynikiem oczekiwań społecznych, realizującym cele statutowe realizatorów programu w zakresie :
Tak sformułowane cele programu są wynikiem narastających problemów związanych z bezrobociem oraz konieczności jemu przeciwdziałania ,jak i tworzeniu warunków do pełnego powrotu adresatów programu na rynek pracy. Realizacja celów programu, zarówno w skali makro jak i mikro, wiąże się ściśle z procesami gospodarczymi, program jako przedsięwzięcie nie może być realizowane samo dla siebie. Zabiegi służące realizacji celów tego programu muszą uwzględniać działanie praw ekonomicznych i własną przedsiębiorczość adresatów programu-a program niniejszy winien jedynie wspierać, a nie zastępować tych zabiegów.
Realizacja programu Realizacja celów programu zostanie przeprowadzona w oparciu o zdefiniowane komponenty w ramach poszczególnych segmentów programu WSPÓLNY INTERES. Przygotowane komponenty jako projekty będą realizowane sukcesywnie, w miarę zapotrzebowania / popytu/ wynikającego z procesu aktywizacji adresatów programu.
Zasięg działania i czas trwania programu Program WSPÓLNY INTETRES realizowany będzie ustawicznie do 2013 roku na terenie całego kraju. Programy i projekty inne niż ogólnopolskie mogą mięć różny czas realizacji oraz różny zasięg terytorialny. Ponadto dla potrzeb poszczególnych partnerów i instytucji finansowych horyzonty czasowe i zasięgi terytorialne mogą być krótsze.
Adresaci programu Bezrobotni Zagrożeni bezrobociem Absolwenci Osoby pracujące zainteresowane podwyższeniem swoich kwalifikacji Osoby chcące rozpocząć działalność gospodarczą Kobiety Osoby zagrożone wykluczeniem społecznym:
Adresatami programu mogą być również dzisiejsi pracownicy i prowadzący działalność gospodarczą – przyszli bezrobotni.
Grupy docelowe
Młodzież
Fundacja BIEDA :
Będą one kolejnym etapem edukacji gospodarczej, jednocześnie początkiem funkcjonowania tych podmiotów jako małe i średnie przedsiębiorstwa / MiŚP / na wolnym rynku.
Partnerzy programu /oczekiwani/ W celu realizacji programu konieczne jest włączenie się wielu podmiotów administracji rządowej i samorządowej oraz instytucji statutowo odpowiedzialnych za walkę z bezrobociem 2.11.1 Program ogólnopolski-P01
Koordynatorem programu jest Fundacja BIEDA
Koordynatorem programów wojewódzkich jest Fundacja BIEDA
Starostwo Powiatowe / powiaty ziemskie/, Urząd Miasta /powiaty grodzkie/ Powiatowe lub Miejskie Urzędy Pracy. Starostowie, prezydenci miast /stanowiących powiat /, burmistrzowie, wójtowie. Powiatowa Rada Zatrudnienia Patroni medialni – w zakresie promocji rozpowszechniania programu /telewizja, radio, prasa, internet /. Koordynatorem programu jest Fundacja BIEDA.
W zależności od potrzeb partnerzy wymienieni w punktach 4.1.- 4.3 Koordynatorem programów jest Fundacja BIEDA Projekty –PR
Koordynatorem projektów będzie Fundacja BIEDA. Na czele każdego z projektów będzie stał Pełnomocnik ds. Realizacji Projektu.
Finansowanie programu
Realizatorzy programu deklarują się wraz z partnerami programu do zabezpieczenia środków finansowych na realizację poszczególnych projektów każdorazowo uzgadnianych między zainteresowanymi. Koszt realizacji programu WSPÓLNY INTERES planowany jest na poziomie około 1,o mld EURO. 2.12.1 Zasady finansowania programu Okres realizacji programu przewidziany jest na lata 2003-2013. Program uwzględnia pakiet instrumentów finansowych do walki z bezrobociem i wspierania przedsiębiorczości, które są znane i stosowane w Unii Europejskiej. Jedną z cech tego programu jest zaprojektowanie zróżnicowanych źródeł finansowania (montaż finansowy) poszczególnych projektów, stanowiących pochodną krajowych i zagranicznych środków publicznych oraz środków pozostających w rękach prywatnych (sektor bankowy, kapitały własne przedsiębiorstw i ludności, darowizny, środki własne realizatorów programu). Taka projekcja źródeł finansowania projektów daje możliwość pozyskania znacznych środków z przedakcesyjnych / Fundusz Spójności Społeczno-Gospodarczej PHARE oraz programu SAPARD /i funduszy strukturalnych Unii Europejskiej, w tym przede wszystkim z Europejskiego Funduszu Socjalnego / ESF- European Socjal Fund /. Ponadto przewidziano możliwość finansowania programu z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego / ERDF - European Regional Development Fund / oraz Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej / AEGGF -European Agriculture Guidance and Guarantes Fund / . Istnieje również możliwość ubiegania się w ramach poszczególnych projektów o sfinansowanie ich ze środków Inicjatyw Wspólnotowych Unii Europejskiej w ramach programów LEADER,INTERREG i EQUEL. Dodatkowo poszczególne projekty zwiększą możliwość koordynowania na szczeblu zarówno krajowym, jak i regionalnym środków publicznych pochodzących z różnych źródeł krajowych oraz funduszy przedakcesyjnych i funduszy strukturalnych. Perspektywa pozyskiwania tych środków wskazanych powyżej nie zwalnia realizatorów programu od aktywnego poszukiwania alternatywnych źródeł finansowania projektów lub konkretnych działań realizowanych w ramach przyszłych projektów, ponieważ nie wszystkie zadania wyszczególnione w tych projektach będą miały szansę uzyskać dofinansowanie z ww. funduszy Unii Europejskiej. Po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej konkretne projekty ograniczające negatywne skutki bezrobocia i wspierające rozwój przedsiębiorczości będą mogły uzyskać współfinansowania z wskazanych powyżej. Powołując się na te potencjalne źródła finansowania projektów zakłada się, różny w nich udział procentowy środków Unii Europejskiej. Zgodnie z tym założeniem, pozostała procentowa część sfinansowana może być ze środków publicznych krajowych, może pochodzić również ze środków sektora prywatnego. Środki publiczne krajowe pochodzić będą z budżetu państwa, w tym dotacji celowych, budżetów samorządów terytorialnych oraz budżetów wojewódzkich. Wdrażając projekty lokalne należy dążyć do zwiększania lokalnego udziału w finansowaniu projektów, co zwiększa szanse pozyskania środków pomocowych. 2.12.2 Źródła finansowania programu Środki na realizację programu powinny pochodzić:
Monitoring i ewaluacja programu Ocena przez realizacja programu / ewaluacja ex-ante/ Celem tej oceny jest dostarczenie podstaw pod przygotowanie szczegółowych założeń do poszczególnych projektów. Obejmie ona analizę słabych i silnych stron programu i poszczególnych projektów. Ocena bieżąca / on-giog/, w połowie okresu / mid-term/, i na jego zakończenie / ex-post/ Efektywność wdrażania programu i poszczególnych projektów będzie odbywała się na bieżąco w trakcie realizacji programu i poszczególnych projektów, w połowie okresu oraz po zakończeniu realizacji programu i poszczególnych projektów. Wskaźniki W celu oceny efektywności realizacji programu oraz oceny wiarygodności osiągniętych celów przyjmuje się następujące wskaźniki: 1.Wskaźnik trafności doboru kandydatów do pracy - liczba chętnych zakwalifikowanych do uczestnictwa w programie w stosunku do wszystkich chętnych 2.Wskaźnik efektywności zatrudnienia - liczba osób zatrudnionych po realizacji programu w stosunku do liczby uczestników programu 3.Wskaźnik kosztu zatrudnienia - koszt realizacji całości programu w stosunku do liczby zatrudnionych 4.Wskaźnik efektywności kosztów uczestnictwa w programie - koszt realizacji całości programu w stosunku do liczby uczestników programu 5. Wskaźnik efektywności kosztów uczestnictwa w projektach - koszt realizacji całości projektu w stosunku do liczby uczestników projektu Ponadto przy ocenie efektywności programu zostaną wykorzystane wnioski i uwagi partnerów programu, w tym:
Oczekiwane efekty realizacji programu Przewiduje się, że efektem realizacji programu będzie:
Prezentowany program dotyczy w dużym stopniu przyszłych zdarzeń, których okoliczności zachodzenia nie mogą być w pełni wiadome w czasie jego budowania. Stąd też w programie tym dopuszcza się stałą możliwość modyfikacji treści w nim zawartych, stosownie do nowych potrzeb i okoliczności, których nie sposób było przewidzieć, a ich uwzględnienie w przyszłości może istotnie wspomóc realizację nadrzędnego celu, jakim jest tworzenie miejsc pracy. Jednak podstawą zmian, korekt i modyfikacji powinny być wyłącznie względy merytoryczne, wynikające ze zmieniających się uwarunkowań zewnętrznych / zagrożeń i szans / oraz wewnętrznych / silnych i słabych stron / realizatorów programu.
Realizacja celów zawartych w programie zgodnie z zamysłem autora pozwoli uniknąć działań dorywczych, często niespójnych i chaotycznych, które mogą stać się źródłem kolejnych stresów i porażek osób pozostających bez pracy i ich rodzin, co może w konsekwencji doprowadzić do izolacji społecznej, marginalizacji ich życia itp. negatywnych zjawisk społecznych. Warunkiem powodzenia realizacji zadań zawartych w programie WSPÓLNY INTERES jest oferowanie szerokiej gamy rozwiązań i procedur niestandardowych przy jednoczesnym dostosowaniu ich do konkretnego bezrobotnego, jego oczekiwań i predyspozycji, a także zastosowanie takich procedur aktywizacyjnych, które pozwolą adresatom programu na świadomy wybór właściwej formy samorealizacji oraz odpowiedniego czasu jej wdrażania. Ponadto stworzenie odpowiednich struktur, sposobów i procedur działania będzie warunkować właściwe wdrażanie programu Autorzy programu są przekonani, że właśnie nowatorskie i innowacyjne rozwiązania zawarte w programie pozwolą realizatorom, partnerom programu oraz, a może przede wszystkim adresatom programu uwierzyć w sen motta “Jeżeli coś ma się udać to się uda”.
3.1.1 Moduł WSPÓLNY INTERES W ramach pierwszego komponentu KUŹNIE OBYWATELSKIE realizowany będzie projekt KOWAL, który jest pierwszym etapem aktywizacji adresatów programu. To w ramach tego projektu możliwym będzie skupienie wokół idei programu wszystkich chętnych chcących skorzystać z takiej formuły tworzenia sobie miejsca pracy. To tutaj w Kuźniach Obywatelskich dostępnych docelowo w całym kraju na każdym szczeblu podziału administracyjnego, będzie realizowana edukacja zarówno obywatelska, społeczna, zawodowa jak i gospodarcza. Adresaci programu będą mogli zacząć realizować własne pomysły, marzenia dotyczące własnej wizji działalności statutowej bądź gospodarczej. Na początek, jako wolontariusze, później dla tych pomysłów, które będą najbardziej efektywne zostaną przygotowywane przez samych zainteresowanych przy współpracy z realizatorami projekty celowe. Zostaną pozyskane na realizacje takiego projektu środki finansowe, potrzebne materiały, maszyny i urządzenia, lokale bądź nieruchomości i już w następnym komponencie BANKU POMYSŁÓW I PRZEDSIĘBIORCZOŚCI w ramach projektu KLASTER będzie realizowane zatrudnienie i to zarówno w oparciu o umowę o pracę jak umowę cywilno-prawną. Jest to tylko kolejny etap w drodze do własnej firmy. Tutaj w ramach tego komponentu wcześniejszy bezrobotny lub pozostający bez pracy, adresat programu, na etapie Kuźni Obywatelskich wolontariusz, staje się pracownikiem realizującym własny projekt w ramach swoistego “przedsiębiorstwa społecznego” edukując się w 271 działalnościach produkcyjnych, handlowych, usługowych i statutowych. W ramach tego komponentu realizowane będzie również zatrudnienie socjalne w tzw. Centrach Integracji Społecznej, bądź w Klubach Integracji Społecznej. Projekt ten będzie mógł być wspieranym przez sponsorów, donatorów, darczyńców. Towarzystwo Samopomocy BIEDA ma być dla nich pracodawcą, zakładem pracy, ale nie na stałe. To tylko etap do dalszej edukacji. Dla najbardziej aktywnych i ambitnych jest przygotowany następny komponent pn. MENNICA BIZNESU z projektem OSTROGA, którego zadaniem jest edukacja już gospodarcza w podmiotach gospodarczych spółkach prawa handlowego /spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością/. Przedsmak wolności gospodarczej, ale ciągle opartej na formule zatrudnienia. Tutaj już nie ma miejsca na pomoc, darowizny, dotacje czy też subwencje. Tutaj nie pisze się projektów tutaj opracowuje się biznesplany, tutaj partnerem finansowym będą banki. Weryfikatorem zachowań tych podmiotów będzie rynek. Możliwość “wyżycia się” gospodarczego na wolnym rynku, realizowanie wiedzy z zakresu przedsiębiorczości, walka z konkurencją to jest właśnie to, w czym edukować będzie się adresat programu. Stąd już tylko krok do upragnionej własnej firmy, do osiągnięcia celu, do początku realizacji marzeń i planów adresatów programu. Ci spośród zatrudnionych pracowników, którzy stwierdzą, że już mogą samodzielnie funkcjonować na rynku będą zakładać własne firmy i korzystać z wiedzy i doświadczeń zdobytych podczas uczestnictwa w programie WSPÓLNY INTERES. Autorzy programu nazwali ten etap jako komponent KLUB AMBITNYCH a projekt, który będzie to realizował nazywa się PREMIUM. Pochodną od tego projektu będzie projekt FORUM realizowany w ramach komponentu PLATFORMA WSPÓŁPRACY stanowiącej o instytucjonalizacji integracji gospodarczej uczestników /adresatów/ programu WSPÓLNY INTERES. Tutaj już, jako MiŚP będą się zrzeszać i artykułować swoje problemy, dyskutować i wpływać na przyszły kształt swojej firmy w kraju, jak i w Unii Europejskiej. Moduł ZATRUDNIENIE SOCJALNE Centrum Integracji Społecznej /CIS/- realizacja zadań związanych z readaptacją zawodową mającą na celu odbudowanie i podtrzymanie u osoby uczestniczącej w zajęciach Centrum zdolności do samodzielnego świadczenia pracy na otwartym rynku pracy lub uruchomienia samodzielnej działalności gospodarczej / dwie ścieżki aktywizacji/ Centrum Integracji Wiejskiej /CIW/- realizacja zadań związanych z readaptacją zawodową mającą na celu odbudowanie i podtrzymanie u osoby uczestniczącej w zajęciach Centrum zdolności do samodzielnego świadczenia pracy na otwartym rynku pracy lub uruchomienia samodzielnej działalności gospodarczej / dwie ścieżki aktywizacji/ na obszarach wiejskich Klub Integracji Społecznej /KIS/- realizacja zadań związanych z readaptacją społeczną prowadzącym działania, w tym również o charakterze samopomocowym, mające na celu odbudowanie i podtrzymanie u osoby uczestniczącej w zajęciach Klubu lub zatrudnionej u pracodawcy, umiejętności uczestniczenia w życiu społeczności lokalnej i pełnienia ról społecznych w miejscu pracy, zamieszkania lub przebywania, Dom Integracji Społecznej /DIS/ –realizacja zadań w zakresie czasowej pomocy uczestnikom w udzieleniu schronienia i pomocy materialnej mających na celu doprowadzenia do stabilizacji emocjonalnej, przeciwdziałające instytucjonalizacji - przyczyniającej się do pełnego powrotu do życia społecznego i zawodowego, Serwis Pracy - realizacja zadań w zakresie informacji ułatwiającej obywatelom poruszanie po rynku pracy z zastosowaniem nowoczesnych technologii informatycznych i multimedialnych. Doradztwo i poradnictwo. Skarbnica Darów – realizacja zadań z zakresu samopomocy w zakresie działalności charytatywnej i dobroczynnej. Pomoc osobom potrzebującym wsparcia materialnego. Pro-Integrum – realizacja integracji społecznej. Propagowanie i ułatwianie dostępu do kultury i sztuki, kultury fizycznej, sportu i turystyki osobom wykluczonym społecznie lub zagrożonym wykluczeniem społecznym. 3.2 Schemat ideowy
|